Merknaam: A-C | D-F | G-I | J-L | M-O | P-S | T-V | W-Z | 0-9
Productnaam: A-C | D-F | G-I | J-L | M-O | P-S | T-V | W-Z | 0-9
Producten zoeken
E-mail:

Wachtwoord:

 

Het Prikkelbare darmsyndroom



Het prikkelbare darm syndroom (PDS) of prikkelbare darm wordt ook wel functionele colopathie genoemd en is een functiestoornis van het darmenstelsel gekenmerkt door buikpijn en chronische spijsverteringsstoornissen.
10 tot 20% van de Westerse bevolking lijdt aan deze ziekte1.
 
Dit uit zich in verschillende symptomen die per patiënt kunnen verschillen. Sommige patiënten kunnen namelijk sterke buikpijn hebben met een vorm van chronische diarree, terwijl anderen eerder last hebben van constipatie.
De behandeling kan teleurstellend zijn omdat de mechanismen van deze pathologie slecht begrepen worden en meerdere vormen hebben en de diagnose moeilijk blijft. Er werd echter wel bewezen dat de darmflora een rol speelt in deze pathologie en daarom een belangrijk therapeutisch doelwit is. Ook kwam naar buiten dat viscerale overgevoeligheid, veroorzaakt door een micro-inflammatie van het spijsverteringsepitheel en de hersen-darmas ook een rol spelen4.

Aan de andere kant werd de diagnose van PDS in 2016 aangescherpt2 en wordt er niet langer meer over ongemak gesproken, maar uitsluitend over pijn. De diagnose is voortaan meer gericht op de chroniciteit van de symptomen en op de daaraan verbonden viscerale overgevoeligheid.

- Wat zijn de eigenschappen van PDS?
- Waarom is het ecosysteem van het darmenstelsel de kern van deze pathologie?
- Welke oplossingen zijn er voor het behandelen van symptomen zoals pijn?
- Wat zijn de nieuwe therapeutische benaderingen?

I. Het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS): meer inzicht voor efficiënter behandelen

PDS: wat is dat?
PDS werd voorheen voornamelijk beschouwd als buikkramp, gepaard gaande met sterke buikpijn, die bij de patiënten tot uitdrukking komt in diverse symptomen: opgeblazen gevoel, diarree, constipatie of een afwisseling van de twee... De pathofysiologie van PDS, die complex is en uit vele factoren bestaat, is veel gedetailleerder. De afgelopen jaren zijn er nieuwe mechanismen ontdekt die betrokken zijn bij deze stoornis: viscerale overgevoeligheid, micro-inflammatie van weefsel en de betrokkenheid van de hersen-darmas.

Bovendien definiëren deze laatste diagnosecriteria (Rome IV2 in 2016) het prikkelbare darmsyndroom als gekenmerkt door een terugkerende buikpijn (minstens één keer per week, gedurende de afgelopen drie maanden) in combinatie met minstens twee van de volgende criteria:
- In verband met ontlasting
- Veranderingen in de frequentie van de stoelgang
- Veranderingen in de consistentie van de ontlasting
 
In het hart van het PDS: verstoord ecosysteem van het darmenstelsel
De darm is veel meer dan een spijsverteringsorgaan. Naast de belangrijke rol van het darmstelsel in de spijsvertering en de opname van voedingsstoffen is het nauw betrokken bij de activiteit van het immuunsysteem, aangezien 70 tot 80% van de immuuncellen zich in de darmen bevinden7.
 
Het darmecosysteem heeft drie hoofdspelers nodig om goed te kunnen functioneren:
- Microbiota: speelt een rol in de spijsvertering, de bescherming van het lichaam tegen "vijandelijke" bacteriën en in het versterken van het immuunsysteem.
- Het darmepitheel: dat de wand van het spijsverteringskanaal bedekt en een grootschalig uitwisselingsoppervlak vormt. Dit is het grootste raakvlak maar uitwisselingen plaatsvinden bij de mens6.
- Het immuunsysteem van de darmen: dat het lichaam beschermt tegen ziekteverwekkers en dat voedseltoleranties beheert5.
 
Sommige factoren van een bepaalde levensstijl kunnen dit evenwicht echter ernstig verstoren, het darmecosysteem aantasten en stoornissen teweegbrengen. Dit kan leiden tot spijsverteringsstoornissen en verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van PDS. Het verschijnen van PDS symptomen na een acute gastro-enteritis is goed bekend. Na een voorval van deze ernst kan het darmecosysteem namelijk min of meer worden verstoord. In verzwakte toestand en beroofd van zijn goede bacteriën kan het namelijk niet meer verhinderen dat bepaalde ziekteverwekkende organismen zich in het lichaam verspreiden.
 
Aan de andere kant zijn een slechte voeding, stress of zelfs het innemen van medicijnen (antibiotica, NSAID's enz.) ook elementen die het darmecosysteem ernstig kunnen verstoren, omdat ze de microbiota verarmen, het slijmvlies aantasten en het immuunsysteem verstoren. Dit kan een dysbiose (verstoring van de darmflora) of een hyperdoorlaatbaarheid van de darm veroorzaken, waardoor de pijn en de spijsverteringsstoornissen kunnen toenemen.
 
Hyperdoorlaatbaarheid van de darm, wanneer de darm een zeef wordt!
Het darmepitheel zorgt voor een selectieve doorgang van de moleculen, zoals voedingsstoffen, die in onze darmen aanwezig zijn. Dit wordt darmdoorlaatbaarheid genoemd. Het selecteren gebeurt mechanisch dankzij de weefselarchitectuur, bestaande uit een barrière van epitheelcellen die met elkaar zijn verbonden door nauwe verbindingen.
Wanneer het darmecosysteem verandert, kan deze barrière niet langer zijn rol spelen en kunnen er spijsverteringsstoornissen optreden die verband houden met PDS.
 
Dysbiose van de darmflora, wanneer slechte bacteriën te invasief worden
De darmflora van de mens bevat niet minder dan 2 kg aan micro-organismen, bacteriën, gisten enz. die er van nature in harmonie samenwonen, met andere woorden in symbiose. Door onevenwichtige voeding, het innemen van medicijnen of stress kan het natuurlijk evenwicht van deze micro-organismen echter worden verstoord en op lange termijn zelfs leiden tot pathologieën.

II. De plaats van pijn in het prikkelbare darmsyndroom

Voor het pijnbeheer van het lichaam...
Pijn is een signaal van het lichaam dat ons laat weten dat er iets mis is. Meestal doet pijn zich voor door externe stimuli zoals bijvoorbeeld wanneer men ergens tegenaan stoot. Deze informatie wordt verwerkt door het centrale zenuwstelsel dat via het ruggenmerg de hersenen informeert over een pijnlijke stimulus in een bepaald gebied. Dit is de afferente zenuwboodschap.
De hersenen nemen de boodschap op en verwerken deze afhankelijk van de persoonsgeschiedenis van de persoon: dezelfde ervaringen in het verleden, stressniveau, aandachtniveau, tolerantiedrempel enz. Nadat een boodschap door de hersenen is verwerkt, wordt hij doorgestuurd naar de aan de pijnboodschap geassocieerde organen of spieren om een reactie teweeg te brengen. Dit is de efferente boodschap.
 
En in het bijzondere geval van de darm7:
Binnen het darmstelsel bevindt zich het enterisch zenuwstelsel (EZS). Dit is het deel van het zelfstandige zenuwstelsel dat het spijsverteringsstelsel aanstuurt. Het EZS bestaat uit ongeveer 500 miljoen neuronen verspreid langs het hele spijsverteringskanaal. Het EZS wordt vaak het "tweede brein" genoemd vanwege het grote aantal neuronen en reguleert de darmfuncties (spijsverteringsmotoriek, bloedcirculatie enz.) en stuurt de barrière van het darmepitheel aan. Het enterisch zenuwstelsel is nauw verbonden met het immuunsysteem aangezien het spijsverteringsstelsel 70 tot 80% van het immuunsysteem bevat.
 
Het enterische zenuwstelsel communiceert met het centrale zenuwstelsel via de nervus vagus die een belangrijke rol speelt in de vegetatieve regulering (spijsvertering, hartfrequentie, ademhalingsfrequentie enz.). De nervus vagus zorgt voor de permanente communicatie tussen de hersenen en het spijsverteringsstelsel. Deze communicatie wordt mogelijk gemaakt door een twintigtal neurotransmitters die vanaf het begin in de hersenen aanwezig zijn (serotonine, glutamaat enz.). Trouwens 95% van de serotonine wordt door de darmcellen geproduceerd en werkt vervolgens in op de hersenen. Men kan zeggen dat het ook aan dit systeem te denken is dat onze emoties de maag bereiken en invloed kunnen hebben op het spijsverteringsstelsel. De uitdrukkingen “vlinders in de buik hebben“, “een knoop in de maag hebben voor een examen”, “iets eerst moeten verteren” zijn een bewijs van dit duidelijk verband tussen de hersenen en de darmen.
Stress heeft trouwens invloed op pijn en spijsverteringsproblemen, omdat het darmecosysteem en met name de microbiota hierdoor worden verstoord.
 
Viscerale overgevoeligheid
In geval van PDS zal de verstoring van de microbiota de communicatie van de hersen-darmas beïnvloeden. De veelheid van boodschappen wordt slecht geïdentificeerd door de hersenen die ze als een bedreiging zien en een niet-aangepaste reactie aan het spijsverteringssysteem sturen (diarree, pijn enz.), wat leidt tot een verstoring van het evenwicht in het darmecosysteem. Deze niet-aangepaste reacties kunnen de centrale perceptie van pijn beïnvloeden of verstoren en zo bijdragen tot het verschijnen van viscerale overgevoeligheid, die men vindt bij personen die aan PDS lijden8.
De verschillende invloeden van microbiota op de viscerale gevoeligheid werden bewezen bij de muis door het verschijnen van een viscerale overgevoeligheid na het transplanteren van microbiota van patiënten die aan PDS leden9.
 
De impact van pijn op het dagelijks leven van de persoon
“Mijn leven wordt verpest door deze symptomen”
“Ik heb slechts een obsessie wanneer ik ergens naartoe ga, de toiletten vinden”
“Ik ga nooit naar een restaurant“10

Vanwege de chroniciteit en de mate van pijn veroorzaakt door PDS wordt de levenskwaliteit van de zieke er aanzienlijk door geïmpacteerd op sociaal, professioneel of emotioneel niveau. De aanvallen van pijn en diarree zijn namelijk onvoorspelbaar en impacteren de dagelijkse activiteiten enorm: ziekteverzuim in geval van een crisis, afzien van uitstapjes of recreatieve activiteiten, veranderingen in het seksleven (2/3 van de vrouwen en 1/2 van de mannen, onderzoek van de APSSII (2016) ofwel Association des Patients Souffrants du Syndrome de l’Intestin Irritable).... Zij hebben ook invloed op de emotionele toestand van deze patiënten.
Volgens een APSSII-onderzoek van 2013 hebben patiënten met PDS meer kans op depressie en angststoornissen ten opzichte van de bevolking in het algemeen.
Volgens een artikel in het tijdschrift Hépato-Gastro et Oncologie Digestive is de achteruitgang van de levenskwaliteit hetzelfde als bij insulineafhankelijke diabetes of chronisch nierfalen10.
De medische wereld heeft echter vaak moeite met het beoordelen van de psychologische gevolgen van PDS en geeft de voorkeur aan het behandelen van symptomen wat in het nadeel is van de emotionele toestand die het gevolg is van de chroniciteit van de pijn en de spijsverteringsstoornissen.
 

III. Oplossingen voor het verlichten van PDS die momenteel worden aangeboden aan patiënten

Vanwege de grote diversiteit van PDS-symptomen is het moeilijk patiënten een standaard behandeling voor te stellen. De acute symptomen van dit zijn droom worden behandeld door efficiënte tijdelijke oplossingen:
middelen tegen diarree voor personen die met diarree te kampen hebben. Laxeermiddelen voor het verlichten van constipatie. Krampstillende middelen om pijn te verminderen of antidepressiva wanneer PDS de emotionele toestand van de persoon beïnvloedt. Deze behandelingen bestrijden slechts een deel van de symptomen en hebben verder geen invloed op de oorzaak van PDS.
 
Aangepaste voeding
De rol die voeding speelt bij PDS hoeft niet meer te worden bewezen. Door de directe impact op het spijsverteringsstelsel is een goede voeding namelijk het eerste middel om de ziekte te bestrijden.
De afgelopen jaren kon er een standaard voedingsmodel worden opgemaakt, dat leidde tot verbetering van PDS symptomen bij patiënten die een Fodmaps11-12 dieet hadden gevolgd, en dat als doel had om met name fermentatie en een opgeblazen gevoel te voorkomen.
 
FODMAP's zijn een groep koolhydraten die in bepaalde voedingsstoffen voorkomen. Zijn veroorzaken overmatige fermentatie en versterken gastro-intestinale aandoeningen vanwege een gebrekkige opname in de darm.
 
Dr Laurence Benedetti, medisch voedingsdeskundige en lid van het Institut Européen de Diététique et Micronutrition (IEDM) [Europees instituut voor dieetleer en micronutritie]
 
Waarom dit voedingsmodel en waaruit bestaat het?
“Het begint gewoon op je bord. Voor patiënten die lijden aan het prikkelbare darmsyndroom is voeding een essentieel middel om de symptomen te verminderen. Door een aangepast voedingsmodel te volgen zoals het spijsverteringspaarmodel kan men het microbiota-evenwicht herstellen en zo de buikpijn en het opgeblazen gevoel verminderen. Dit voedingsmodel moet 3 maanden lang worden gevolgd. Het volledige darmslijmvlies heeft een oppervlak van 300m² wat overeenkomt met dat van een tennisbaan.
 
Globaal genomen bestaat dit model uit het vervangen van rauwkost door kookkost waarbij vezelrijke groente worden vermeden, omdat zij het fermentatieproces bevorderen: kool, uien, aardperen enz. Peulvruchten kunnen worden gegeten indien zij zorgvuldig worden gekozen of goed gegaard zijn in de vorm van soep of puree. Men geeft de voorkeur aan zeer rijpe vruchten of in aluminiumfolie gewikkelde vruchten die in de oven worden gebakken of als vruchtenmoes worden gegeten. Ongekiemde graansoorten moeten worden vermeden: brood, pasta, bruine rijst. Bij voorkeur gebruikt men alternatieve granen dan moderne tarwe: boekweit, quinoa, gierst, mais enz. De inname van lactose moet worden beperkt en vervangen door voedingsmiddelen op basis van soja en kokos. Geen gebruik van sterke koffie of sterke alcohol."
 
Wat zijn de voordelen voor patiënten die dit model hebben gevolgd? Moet het model het hele leven lang worden gevolgd?
“Het prikkelbare darmsyndroom is als een vulkaan. Het kan in een slapende toestand verkeren maar zal nooit echt doven. Met dit voedingsmodel kan een groot deel van de pijn, het opgeblazen gevoel en de gasvorming worden verminderd en de frequentie van de aanvallen worden verlaagd. Maar om echt optimaal te functioneren moet dit voedingsmodel worden gecombineerd met de inname van aangepaste probiotica en het beheren van stress. De impact van stress op het prikkelbare darmsyndroom is nu goed bekend. Op lange termijn kan de patiënt geleidelijk voedingsmiddelen integreren afhankelijk van hun individuele tolerantie.”
 
 
De werking van probiotica op PDS
Aan de andere kant kan het met de groeiende kennis van darmmicrobiota interessant zijn om beter gebruik te maken van probiotica die een uitwerking hebben op de aan PDS geassocieerde dysbiose.

Probiotica zijn levende micro-organismen die een gunstig effect hebben op de gezondheid van het lichaam, wanneer zij in voldoende hoeveelheden worden geconsumeerd6. In geval van PDS kunnen probiotica een directe uitwerking hebben op het darmecosysteem dat in deze pathologie verstoord is.

Vele onderzoeken hebben de effectiviteit aangetoond van probiotica voor het behandelen van PDS. In 2008 bleek uit een onderzoek van 4 weken dat het toedienen van een mengsel van probiotica leidde tot een aanzienlijke vermindering van de buikpijn bij de patiënten tussen de eerste en laatste week van de behandeling. En dit is niet alles. Er werd tijdens de eerste week van de probiotische therapie tevens een verhoogde frequentie van de stoelgang geconstateerd bij patiënten met PDS die voornamelijk met constipatie te kampen hadden13.

Maar zoals we eerder zagen zijn er veel PDS-profielen met een behoefte aan verschillende stammen, afhankelijk van de mate van ontsteking van het darmslijmvlies. Er bestaat echter wel degelijk een overeenkomst tussen de verschillende PDS-profielen: pijn die verband houdt met viscerale overgevoeligheid.

Globale gepersonaliseerde behandelingen
Omdat de hersen-darmas de kern van PDS vormt, is het voor sommige gezondheidswerkers belangrijk deze as globaal te behandelen.
 
Interview met Pr. Gabriel Perlemuter, doctor in de geneeskunde en hoofd van de afdeling Hepato-Gastro-enterologie en Voeding van Hôpital Antoine-Béclère te Clamart.
 
Wat is volgens u de beste behandeling van het prikkelbare darmsyndroom?
“Het prikkelbare darmsyndroom vereist een globale behandeling van de patiënt om de symptomen te verminderen en levenscomfort te bieden aan hen hieraan lijden. Dit houdt onder andere in op consultatie te gaan bij een voedingsdeskundige om het evenwicht van de voedselopname te herstellen. Er kan worden voorgesteld probiotica in te nemen. Ook kan een psychologische begeleiding efficiënt zijn om patiënten te helpen hun stress en trauma's uit het verleden beter te beheren. Hieraan kunnen eventueel hypnosesessies worden toegevoegd om te leren omgaan met pijn.
We weten namelijk dat de hersen-darmas een rol speelt in dit syndroom en in de verschillen van intensiteit van de symptomen. Het is daarom belangrijk deze as globaal te behandelen voor een optimale behandeling..
De begeleiding helpt ons de patiënten, hun geschiedenis, hun verwachtingen beter te leren kennen en zo beter te begeleiden en de oplossingen aan te passen. Dit des temeer omdat het prikkelbare darmsyndroom een chronische ziekte is die de zieken hun hele leven lang zal begeleiden met perioden van aanvallen en remissies. Dankzij een multidisciplinaire en gepersonaliseerde behandeling wordt het comfort van de patiënten verbeterd. Zij kunnen worden gerustgesteld en geholpen om hun ziekte beter te begrijpen.”

Literatuur

1. Bennet SMP, et al. Gut microbiota as potential orchestrators of irritable bowel syndrome. Gut Liver. 2015;23;9:318-31.
2. Drossman DA. Functional Gastrointestinal Disorders: History, Pathophysiology, Clinical Features, and Rome IV. Gastroenterology, 19 Feb 2016.
3. https://www.badgut.org/centre-information/sujets-de-a-a-z/de-rome-iii-rome-iv-changements-dansle- diagnostic-du-sii/?lang=fr
4. La revue des microbiotes- octobre 2016- numéro 6
5. Microbiote la révolution intestinale, dossier de presse INRA, 2017
6. Prise en charge nutritionnelle des hyperperméabilité intestinales – Institut Européen de Diététique et Micronutrition (IEDM)
7. https://lejournal.cnrs.fr/nos-blogs/aux-frontieres-du-cerveau/limage-de-la-semaine-le-ventre-notredeuxieme- cerveau
8. Carabotti M, et al. The gut-brain axis: interactions between enteric microbiota, central and enteric nervous systems. Ann Gastroenterol. 2015;28:203-9.
9. Crouzet I, et al. The hypersensitivity to colonic distension of IBS patients can be transferred to rats through their fecal microbiota. Neurogastroenterol Motil. 2013;25:272-82.
10. http://www.jle.com/download/hpg-299040quel_est_limpact_du_syndrome_de_lintestin_irritable_sur_la_qualite_de_vie_des_patients_--W5fGbX8AAQEAAEzaml8AAAAR-a.pdf
11. Halmos EP, et al. A Diet Low in FODMAPs Reduces Symptoms of Irritable Bowel Syndrome. Gastroenterology. 2014;146:67-75.e5.
12. Staudacher HM, et al. Mechanisms and efficacy of dietary FODMAP restriction in IBS. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2014;11:256-66.
13. Drouault-Holowacz S, et al. A double blind randomized controlled trial of a probiotic combination in 100 patients with irritable bowel syndrome. Gastroenterol Clin Biol. 2008;32:147-52
14. Beaufrand C. et al. Lactobacillus gasseri LA 806 suppresses visceral hypersensitivity and gut barrier disruption induced by chronic stress in rats.

Resultaten voor ( artikelen)

Aantal producten: 0
Totaalprijs: 0,00
Thuiswinkel Waarborg Thuiswinkel Reviews
Uitstekend

Thuiswinkel Waarborg

49.591 beoordelingen door bevestigde kopers
Partners
partners Betaling en bezorging Betaling en bezorging
Onze sterke punten
  • 7 gediplomeerde drogisten
  • 10.000 producten voorradig
  • Gratis verzending
    (NL/BE/DE) vanaf € 45
  • Discrete verpakking
  • Thuiswinkel Waarborg
Geneesmiddelen keurmerk